Χαρτογραφώντας το μήνυμα του Χριστού

Οι σκέψεις για την παρακάτω ανάρτηση δημιουργήθηκαν καθώς παρατηρώ την κοινωνία γύρω μου, και όλο αυτό που συμβαίνει στον κόσμο και στο περιβάλλον. Πριν λίγα χρόνια ο Eric Dodds[1], ονόμασε μια παρόμοια περίοδο της ύστερης αρχαιότητας «Εποχή Αγωνίας». Και είχε συγκεκριμένα χαρακτηριστικά η εποχή εκείνη, που τα βλέπουμε και σήμερα: i.υλική (οικονομική) αβεβαιότητα, ii.απώλεια των αξιών και ηθική κατάπτωση, iii. στροφή των ανθρώπων στα τυχερά παιχνίδια και τον αποκρυφισμό (μαγεία, αστρολογία, κλπ).

Όλα αυτά τα στοιχεία εύκολα μπορούμε να τα δούμε παντού γύρω μας. Ωστόσο όλα αυτά είναι ενδείξεις για κάτι που το επαναλαμβάνουμε διαρκώς σε αυτό το blog. Το γεγονός ότι έχουμε αποκοπεί από την Ζωή που παρέχεται από τον Δημιουργό μας.

Αν και ζούμε σε μια χριστιανική χώρα, την ίδια στιγμή η πλειοψηφία από εμάς αγνοεί και δεν φαντάζεται ότι η αιτία των αδιεξόδων μας οφείλεται σε αυτό ακριβώς το γεγονός. Ο Θεός από την πλευρά του ενδιαφέρθηκε να μας δώσει μια λύση κυριολεκτικά σωτήρια. Να μας πει ποιος είναι και τι θέλει από εμάς. Ο Χριστός είπε ακριβώς αυτό. Βέβαια οι περισσότεροι από εμάς θεωρούμε ότι ξέρουμε αρκετά για Αυτόν, και έτσι το ενδιαφέρον μας σχετικά με το Χριστό και το μήνυμά του σβήνει. Μπορεί να διατηρούμε μέσα στις εκκλησιές μας χρυσόδετα Ευαγγέλια μπορεί να τα ασπαζόμαστε ίσως να τα τοποθετούμε με ευλάβεια στο εικονοστάσι μας, ωστόσο δεν ξέρουμε τι γράφουν μέσα. Έτσι ο Χριστός παραμένει για εμάς μια ιερή εικόνα του τοίχου και εμείς, περιπλανώμενοι άνθρωποι μέσα στα αδιέξοδα και τις αγωνίες μας.

Θα ήθελα λοιπόν εάν θα μπορούσα να βοηθήσω ακριβώς σε αυτό. Στο να μετακινηθεί κάποιος από το να θεωρεί τα  κείμενα της Καινής Διαθήκης ως σύνολο απόμακρων ιερών κειμένων, «περίεργων» ιστοριών,  συμβουλών, γνωμικών και εντολών χριστιανικής συμπεριφοράς σε κείμενα ζωντανά που ήρθαν να δώσουν την απαραίτητη πληροφόρηση προκειμένου, πίστη να γεννηθεί σε αυτόν που τα διαβάζει. Αυτός είναι ο στόχος του μηνύματος του ευαγγελίου.

Ανοίγοντας λοιπόν την Καινή Διαθήκη συναντάμε τέσσερα κείμενα που τιτλοφορούνται ευαγγέλια. Το ευαγγέλιο του Ματθαίου του Μάρκου του Λουκά και του Ιωάννη. Μάλιστα αυτό το τελευταίο προς το τέλος του, αναφέρει ότι:

«Αυτά όμως έχουν γραφτεί, για να πιστέψετε ότι ο Ιησούς είναι ο Χριστός, ο Υιός του Θεού, και πιστεύοντας να έχετε ζωή στο όνομά του.» Ιωάννης 20:31

 Με άλλα λόγια ο συγγραφέας του, ο ευαγγελιστής Ιωάννης το έγραψε για να δώσει στον αναγνώστη την απαραίτητη πληροφορία ώστε να πειστεί για την αλήθεια των λόγων, να εμπιστευτεί τον Χριστό, να πιστέψει δηλαδή στον Χριστό,   και καθώς πιστέψει να λάβει αιώνια ζωή.

Ώστε το θέμα του κειμένου αυτού είναι η λήψη Αιώνιας Zωής. Πολύ σοβαρό για να γίνει λάθος, δεν είναι; Ο μεγάλος μαχητής της πίστης ο απόστολος Παύλος, καθώς γράφει το αποχαιρετιστήριο γράμμα στον Τιμόθεο, δείχνει ότι αυτό ακριβώς, η διατήρηση της καθαρότητας και ακρίβειας του μηνύματος του ευαγγελίου, ήταν πρωταρχικός στόχος της διακονίας του.

Ανοίγουμε λοιπόν την Καινή Διαθήκη και ο πρώτος άνθρωπος που συναντάμε ο οποίος αναφέρεται σε όλα τα ευαγγέλια δεν είναι άλλος από τον Ιωάννη.

Κάτι περίεργο λέει αυτός, ζει σαν ερημίτης, βαπτίζει και πλήθη συνωστίζονται στις όχθες του Ιορδάνη για να τους βαπτίσει. Έλεγε λοιπόν ο Ιωάννης: Μετανοείτε γιατί έχει πλησιάσει η βασιλεία των ουρανών, ο ευαγγελιστής Μάρκος μας λέει επίσης ότι τους πρότρεπε να βαπτιστούν για να συγχωρεθούν οι αμαρτίες τους.  Είπα παραπάνω ότι αυτό το μήνυμα είναι περίεργο για τον μέσο Εβραίο της εποχής καθώς ο μοναδικός έγκυρος τρόπος για καθαρισμό των αμαρτιών ήταν η συμμετοχή στη γιορτή του εξιλασμού μια φορά το χρόνο καθώς και σε επιμέρους τελετουργικά για τον καθαρισμό διαφόρων αμαρτιών. Εδώ όμως λέγεται κάτι εντελώς διαφορετικό. Δεν θα πας στον ιερέα, ούτε θα σφάξεις αρνί, αλλά θα μετανοήσεις για τις αμαρτίες σου, και θα βαπτιστείς από τον Ιωάννη[2] και οι αμαρτίες σου θα σβηστούν. Αυτό πραγματικά είναι ένα καλό νέο. Ωστόσο καλό νέο για τον Εβραίο της εποχής και όχι για εμάς.  Στα πρώτα χωρία του ο ευαγγελιστής Μάρκος μας εξηγεί το ρόλο του Βαπτιστή λέγοντας ότι ήρθε να προετοιμάσει το δρόμο για το Χριστό. Και πράγματι ήταν έτσι. Το μήνυμα του Ιωάννη ήταν: Αλλάξτε ριζικά τον τρόπο που ζείτε θρησκευτικά (μετανοείτε), επειδή πλησιάζει η βασιλεία των ουρανών και βαπτιστείτε δηλώνοντας με αυτό την αλλαγή σας, για να συγχωρεθούν οι αμαρτίες σας. Είναι εύκολο να καταλάβουμε ότι αυτό δεν μπορεί να είναι μήνυμα του ευαγγελίου της χριστιανικής εκκλησίας.

Αμέσως μετά εμφανίζεται ο Χριστός, ο οποίος λέει κάτι λίγο διαφορετικό και μάλιστα αρχικά βάζει και τους μαθητές Του να βαπτίζουν. Ο Χριστός μάλιστα συμπλήρωσε το μήνυμά του Ιωάννη. Είπε, αλλάξτε ριζικά τον τρόπο που ζείτε θρησκευτικά (μετανοείτε) και πιστεύετε στο ευαγγέλιο. Χρησιμοποιεί για πρώτη φορά την λέξη ευαγγέλιο, και η καλή αγγελία εδώ είναι ότι πλησίασε η βασιλεία των ουρανών. Η υπόσχεση του Θεού, η τόσο πολύ ειπωμένη από τους προφήτες, πλησίαζε να πραγματοποιηθεί. Στην ομιλία Του στο βουνό προσπαθεί να μετακινήσει τα πλήθη, τα καθησυχασμένα σε μια δικαίωση που φαινόταν να έρχεται από την Ιουδαϊκή θρησκεία στη συνειδητοποίηση των πραγματικών διαστάσεων του προβλήματος της Αμαρτίας μέσα τους και γύρω τους.  Εν τούτοις ούτε οι εντολές της ομιλίας αυτής αποτελούν το μήνυμα του ευαγγελίου που πρέπει να διαδίδει η εκκλησία σήμερα. Κι αυτό για δύο λόγους. Πρώτα επειδή τα λόγια του Χριστού δεν μπορούν να αποκοπούν από το σύνολο των ανθρώπων που απευθυνόταν και να γίνουν ένα σύνολο καινούργιων εντολών προς τους πάντες. Δεύτερον επειδή ο Χριστός σε αυτή την ομιλία, περιγράφει και πάλι το πρόβλημα των ακροατών Του και όχι τη λύση του. Τους εξηγεί ότι δεν μπορούν να είναι απόλυτα τέλειοι όπως η θεϊκή καθαρότητα απαιτεί. Ποιο λοιπόν είναι το περιεχόμενο στο μήνυμα του ευαγγελίου τελικά;

Στην διήγηση των ευαγγελίων φαίνεται και ένα ακόμα μήνυμα που ο Ιησούς άρχισε να κηρύττει μετά από την αποστολή των εβδομήντα μαθητών. Στην πραγματικότητα δεν είναι τόσο καινούργιο, απλώς στο πρώτο μήνυμα του Χριστού προστίθεται το: «μείνετε σε μένα». Ακολουθείστε με, επειδή είμαι το φως και δεν θα περπατήσετε στο σκοτάδι. Εγώ είμαι αυτός που μπορώ να σας ξεκουράσω από την αγωνία της ζωής. Μείνετε κοντά μου και θα γίνετε πραγματικά μαθητές μου και θα γνωρίσετε την αλήθεια και η αλήθεια θα σας ελευθερώσει.

Το μήνυμα του Χριστού διαμορφώθηκε έτσι καθώς πολλοί πίστευαν σε αυτόν ωστόσο ακόμα δεν είχαν καταλήξει μέσα τους σε μια σταθερή εσωτερική θέση. Σε ένα φρόνημα. Ειδικά από την τελευταία φράση, φαίνεται καθαρά ότι και αυτό το μήνυμα είναι μεταβατικό όπως το πρώτο. Ότι υπάρχει ένα επιθυμητό στάδιο ακόμα. Στην ουσία είναι ένα μήνυμα προτροπής και ενθάρρυνσής στους ανθρώπους που έχουν δεχτεί το λόγο Του να πλησιάσουν περισσότερο κοντά Του. Παρόλα αυτά πολύ συχνά, ακριβώς αυτό το «μείνετε σε μένα», μετατρέπεται από ανθρώπους που αναφέρονται σε αυτό, σε μια άλλου τύπου εναγώνια έκφραση της αλύτρωτης ζωής τους. Την ίδια στιγμή η μεγαλειώδης πραγματικότητα της Αιώνιας Ζωής περνά από μπροστά τους με τα ίδια ακριβώς λόγια[3]. Και θα εξηγήσoυμε τί εννοούμε.

Όσο ο Χριστός ζούσε με φυσικό σώμα στη γη  η παραπάνω φράση εφαρμοζόταν ως παρότρυνση να είναι κοντά του αυτοί που είχαν πιστέψει ότι είναι ο Χριστός. Αυτοί είχαν επίσης πιστέψει για τον Ιησού μια σειρά από πράγματα δημιουργόντας ο κάθε ένας μέσα του, την «δική του αλήθεια» για Αυτόν. Ωστόσο ο Χριστός διευκρίνιζε ποιο ήταν το μήνυμα που θα έπρεπε να συγκρατήσουν.  Τους έλεγε ότι «εάν δεν πιστέψετε ότι εγώ είμαι (δηλαδή ότι εγώ είμαι ο Χριστός[4] ) θα πεθάνετε μέσα στις αμαρτίες σας. Τους «σκούνταγε» την σκέψη δείχνοντας τους την αδυναμία τους να ευαρεστήσουν τον Θεό. Τους αποσπούσε από τις ανησυχίες που προκαλούνται από διάφορους φόβους και διενέξεις μέσα στον καθημερινό βίο, και τους εστίαζε στο πρόσωπό Του, ως λυτρωτή από τις αμαρτίες τους. Υπήρχε όμως μια μεταβατική περίοδος από την στιγμή που κάποιος διέκρινε για πρώτη φορά το μήνυμα του Χριστού μέχρι τη στιγμή που αυτό το μήνυμα γινόταν αποδεκτό και πιστευτό μέσα του. Για να συμβεί αυτό θα έπρεπε να μείνει μαζί του, να είναι μαθητής Του. Να καταλάβει ότι αυτό το πρόσωπο που ζει ανάμεσά στους απλούς ανθρώπους έχει την απάντηση όχι μόνο για περιφερειακά πράγματα του βίου αλλά για την ίδια την Αιώνια Ζωή. Αυτός ήταν ο λόγος που ο Χριστός επαναλάμβανε διαρκώς το μείνετε μαζί μου. Που επαναλάμβανε το, ακολουθήστε με και δεν θα περπατήσετε στο σκοτάδι. Το, μπείτε στο στενό δρόμο που οδηγεί στη στενή πύλη που φέρνει στη ζωή.

Για αυτό τους μίλησε για το αμπέλι και τα κλήματα, και για τους σπόρους που φυτεύονται για μια περίοδο προκειμένου να βλαστήσουν για να φέρουν καρπό. Το τελικό ζητούμενο πάντοτε είναι ο καρπός, δηλαδή η συμφιλίωση με τον Θεό και η λήψη αυτής της άλλης ποιότητας ζωής που την ονομάζουμε Αιώνια Ζωή. Κι αυτό για να γίνει, από μεριάς του μαθητή, χρειαζόταν χρόνος με τον Ιησού ομιλία με τον Ιησού, πρακτικά αυτό μπορεί να είχε κακουχίες, απόρριψη από το περιβάλλον, ανάγκη για εστίαση στον μόνο θησαυρό και στο πολύτιμο μαργαριτάρι, κάτι που ήταν ένας πραγματικά στενός δρόμος. Σε κάθε περίπτωση πάντως ήταν θεμελιώδες το να μείνουν σε Αυτόν. Να είναι κοντά Του. Να ακούνε και να δέχονται σαν σπόρο, όλα αυτά που τους έλεγε με παραδείγματα ιστορίες και θαύματα.

Το μήνυμα δηλαδή που έλεγε ότι: ακόμα κι αν είναι να χάσετε από τα αγαθά αυτού του κόσμου, μείνετε σε μένα και ακολουθείστε με, είναι η πρώτη φάση για να ακολουθήσει μια δεύτερη που είναι βέβαια και ο σκοπός. Είναι μια μεταβατική κατάσταση που έπρεπε κανείς να μπει σε αυτή και να μείνει εκεί μέχρι να του φανερωθεί η αλήθεια. Η φανέρωση της αλήθειας είναι η τελευταία φάση και αν θέλετε ο σκοπός όλης της διακονίας του Χριστού τότε και τώρα. Με άλλα λόγια το “μείνετε σε μένα” του Ιησού συνεχίζει και έχει ουσιαστική σημασία για κάθε άνθρωπο που έχει πιστέψει σε Αυτόν, με σκοπό να τον οδηγήσει σε μια άρρηκτη σχέση μαζί Του. Υπό αυτή την έννοια “το μείνετε σε μένα” εκφράζει το μεγαλείο της Ζωής του Θεού που σκοπό έχει να δημιουργήσει μόνιμα αποτελέσματα σε εκείνον που θα σχετιστεί μαζί Του. Ωστόσο υπάρχει σοβαρή πιθανότητα να περνά μπροστά  από κάποιον που το αρθρώνει έχοντας άγνοια της βαθύτερης αλήθειας του, χωρίς να τον επιρεάζει καθόλου, όσο αυτός προσπαθεί με την “πρακτική” του συμπεριφορά να δηλώσει ότι μένει στον Χριστό.

Μια χαρακτηριστική περιγραφή των δύο αυτών φάσεων όπως αναφέραμε παραπάνω, παρουσιάζεται στην παραβολή του σπορέα που είπε ο ίδιος ο Κύριος. Σε αυτήν, διάφορα εδάφη    – είδη ανθρώπων – αφού δεχθούν το σπόρο δίνουν πρώτα βλαστό και ύστερα καρπό. Σε κάθε περίπτωση εδάφους το βάρος πέφτει στο εάν έφερε ή όχι καρπό. Έτσι από τη μια υπάρχει μια ομάδα εδαφών που για διάφορους λόγους δεν έφερε καρπό, και από την άλλη η καλή γη που χαρακτηρίζεται ως τέτοια, ακριβώς επειδή έφερε καρπό. Καθώς όμως την περίοδο που ο Κύριος έλεγε αυτά τα λόγια δεν είχε ακόμα πεθάνει και αναστηθεί, δεν είναι δυνατόν ο καρπός που εννοούσε να είναι κάποιας μορφής υπακοή σε κομμάτια της διδασκαλίας του που θα μπορούσαμε να τα θεωρήσουμε παροτρύνσεις ή εντολές.

Καρπός είναι τα ζωογόνα αποτελέσματα της ζωής του Θεού μέσα στην ύπαρξή μας, εξαιτίας της κατανόηση της αλήθειας και της απελευθέρωση από το μαγκάνι της αποστασίας και του θανάτου.

Ο Χριστός είναι αυτός που πέθανε στο σταυρό εξαιτίας των δικών μας αμαρτιών. Ο Θεός όμως τον ανέστησε επειδή ήταν δίκαιος. Έτσι κάθε ένας που ακούει αυτό το μήνυμα και μέσα στην καρδιά του πιστεύει ότι ισχύει για τον ίδιο, λαμβάνει από τώρα Αιώνια Ζωή και δεν θα περάσει από την κρίση των πράξεών του κάποια μέρα. Με άλλα λόγια, από την επίγεια ζωή του κιόλας, έχει ανακαλύψει τη λύση στο πρόβλημα του θανάτου και ο Θεός τον ξαναγεννάει σαν νέο άνθρωπο.

Για τους πιστούς στον Χριστό, Ιουδαίους της εποχής Του, είναι φανερό ότι την ημέρα της Πεντηκοστής ο Θεός τους αποκάλυψε την αλήθεια ως μια πραγματικότητα Ζωής Αιώνιας που τους απελευθέρωσε από κάθε δύναμη της αμαρτίας και του θανάτου, καταργώντας ακόμα και αυτό το εμπόδιο της διαφορετικής λαλιάς. Τους αναγέννησε σε μια νέα ζωή με βάση την πίστη τους στον Υιό Του.

Το εύλογο ερώτημα βέβαια είναι το πως μπορούμε εμείς σήμερα να φτάσουμε ως εκεί.  Το εγώ “είμαι”  του Χριστού που είναι γραμμένο στα ευαγγέλια το λέει ήδη. Ο Χριστός μόνο μπορεί να μας φέρει εκεί. Η πίστη ότι ο ίδιος είναι η οδός η αλήθεια και η ζωή. Συνήθως όμως αντιμετωπίζουμε μια δυσκολία να το δεχτούμε επειδή θεωρούμε τους εαυτούς μας αρκετά “εντάξει τύπους”. Συστήνουμε ένα δικό μας σύστημα δικαιοσύνης και με βάση αυτό πιστεύουμε ότι είμαστε εντάξει και με τον Θεό. Ακόμα κι αν κάπου η συνείδησή μας, μας «αρπάζει», δικαιολογούμαστε λέγοντας ότι: Άνθρωπος είμαι τι να κάνουμε… . Κάτι τέτοιο όμως μας εμποδίζει να αφεθούμε στον Χριστό με πίστη. Να τον δούμε σαν αυτόν που θυσιάστηκε για την δική μας αμαρτία και σαν αυτόν που ζει για να μας αναστήσει σε μια νέα ζωή.

Την ίδια στιγμή μας διαφεύγει απολύτως το γεγονός, ότι δεν υπάρχει δυνατότητα  να δικαιολογηθεί κανείς μπροστά στον άγιο Θεό, σε αυτό το αγαθό όν απόλυτης δικαιοσύνης. Επειδή η ματιά Του μας διαπερνά και μας ξέρει. Για αυτό ακριβώς το λόγο έφτιαξε έναν δρόμο δικαίωσης και αποδοχής της Αιώνιας Ζωής Του, μέσω της πίστης στον Χριστό και όχι μέσω της όποιας ηθικής τελειότητας. Το να δικαιολογούμαστε διαρκώς και να μην επιτρέπουμε στους εαυτούς μας να δούμε το μέγεθος της απομάκρυνσης μας από Αυτόν είναι, που μας εμποδίζει να δούμε την πόρτα που οδηγεί στην ζωή και αφού την ανακαλύψουμε να περάσουμε μέσα από αυτή.

[1] Εθνικοί και Χριστιανοί σε μια εποχή αγωνίας Εκδόσεις: Αλεξάνδρεια

[2] Έναν άνθρωπο εντελώς έξω από το θρησκευτικό σύστημα της εποχής.

[3] Δηλαδή εάν κάποιος μείνει κοντά στο Λογο του Χριστού σύντομα η Αιώνια Ζωή του αποκαλύπτεται σαν βίωμα.

[4] Το όνομα Χριστός είχε πολύ γνωστό και  συγκεκριμένο περιεχόμενο για έναν Εβραίο εκείνη την εποχή.